فصل دوم: سهم ثابت و نزاع
مدل برش کیک که در فصل قبل، و در کتاب اولیه من تحت عنوان: برش کیک: تامین مالی شرکت بدون سرمایه مطرح شد، ساختاری برای تقسیم سهام یا تقسیم سود در یک شرکت نوپا در میان شرکای اولیه از جمله هم بنیان‌گذاران، سرمایه‌گذاران، کارمندان، مشاوران، شرکا و هر فرد دیگری است که در شرکت مشارکت می‌کنند که شرکت توانایی پرداخت نقدی در قبال آنها را ندارد. اگر شما این مدل را بکار گیرید، می‌توانید به شیوه تقسیم کاملا منصفانه‌ی سهم، صرف‌نظر از هر اتفاقی دست یابید.
مدل سنتی (سهم ثابت و نزاع)
اغلب افراد، حتا افراد نابغه‌ی با‌تجربه و خوش‌نیت، با تقسیم منصفانه سهام مشکل دارند زیرا غالبا خرد متداول درباره‌ی تقسیم سهام، تقسیم منصفانه را ناممکن می‌سازد. دلایل بسیاری وجود دارد که مدل‌های سنتی منجر به ایجاد مساله می‌شوند اما عمدتا دلیل اصلی این است که تقسیمات با سهام ثابت بر مبنای حدس ارزش ایجاد شده در آینده است. یک مدل تقسیم‌بندی ثابت به این معنی است که سهام در مقادیر از پیش تعیین شده بر اساس پیش‌بینی ایجاد ارزش توسط افراد برای شرکت، بین آنها تقسیم می‌شود. موسسان شرکت‌های نوپا خوش‌بین هستند، ولی مهارت خوبی در پیش‌بینی آینده ندارند. خوش‌بینی را به غیرممکن بودن اندازه‌گیری ارزش در آینده اضافه کنید، و حالا نسخه‌ای برای شکست دارید.
البته زمانی که چیزها کاملا طبق برنامه پیش نمیرود، تیم مجبور به بازگشت به مذاکره برای تقسیم‌بندی و بحث درباره ایجاد ارزش است. تقسیم‌بندی جدید متکی بر پیش‌بینی جدید آنها از آینده است که مانند پیش‌بینی قبلی اشتباه خواهد بود.
این رویه در تمامی روزهای اولیه شرکت ادامه می‌یابد. هر دور مذاکرات مجدد منجر به رنجش شرکا شده و آنها را در مبارزه‌ای مقابل هم بر سر اینکه چه کسی ارزش بیشتری خلق می‌کند و هر فرد مستحق چه قدر سهم است، قرار می‌دهد.
هر دور مبارزات اغلب شامل افزایش سرمایه‌گذاری در مسایل قانونی از جمله برنامه‌های واگذاری سهام مبتنی بر زمان، انواع مختلف سهام، و تمامی اقدامات دیگری است که همه این‌ها مرهمی مقطعی بر مشکلی ریشه‌ای است: تقسیم‌بندی ثابت سهام که مبتنی بر پیش‌بینی‌های آینده است کارایی لازم را نداشته و فقط منجر به درگیری می‌شود.
گاهی افراد بر قوانین مرسوم بازاری متکی می‌شوند که که چه کسی باید چه چیز بدست آورد. قوانین سرانگشتی همه جا پیدا می‌شود اما مشکل تقسیم‌بندی ثابت همچنان باقی است: اگر همه امور بر اساس برنامه پیش نرود، تقسیم بندی درست نبوده و مبارزه دیگری روی خواهد داد.
هر روزه، در سراسر جهان، کارآفرینان در مبادلات سهامی وارد می‌شوند که می‌تواند به آسانی رویاهای آنها را نقش برآب کند. سناریوهای زیر را در نظر بگیرید:
-
فرانک بعنوان یک فرد حرفه‌ای در بازاریابی، شرکتی را تاسیس می‌کند. تام را بعنوان برنامه‌نویس استخدام کرده و به او ۵۰ درصد از سهام را ارائه می‌کند (روش ثابت). تام می خواهد که افراد دیگری برای کمک به خود را استخدام کند و می خواهد که فرد جدید ۱۰ درصد از سهم را داشته باشد. آیا ۱۰ درصد باید از سهم تام یا فرانک یا هر دو کسر شود؟ (درگیری). برش کیک به آنها امکان حل این مساله را می‌دهد.
-
جیل بعنوان یک برنامه‌نویس، دارای ایده‌ای برای یک نرم افزار ورزشی است. جو بعنوان یک بازاریاب، این ایده را پسندیده و موافقت کرده که هروقت نرم‌افزار حاضر شد آن را به یکی از روابط تجاری خود بفروشد. آنها سهم ۶۰ درصد برای جیل و ۴۰ درصد برای جو را تعیین می‌کنند (ثابت). جیل شغل خود را ترک می‌کند و برای یک سال، تمام وقت روی نرم‌افزار کار می‌کند تا برای فروش آماده شود. جو وارد عرصه دیگری می‌شود و دیگر تمایل به فروش نرم‌افزار ندارد، اما هنوز می‌خواهد ۴۰ درصد از سهم را داشته باشد چون ۵۰۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده است (درگیری). برش کیک به جو امکان این کار را نمی‌دهد اما با او منصفانه برخورد می‌شود.
-
لن، مایلز را استخدام کرده و به او ۲۵ درصد از سهام را با یک برنامه واگذاری یکساله می‌دهد (ثابت). مایلز سخت کار می‌کند، کار خود را انجام داده و به اهداف می‌رسد. لن مایلز را بی‌دلیل یک هفته قبل از اولین روز واگذاری اخراج می‌کند (درگیری). برش کیک به لن امکان سو استفاده از مایلز را نمی‌دهد.
-
سیندی، ران را برای ایجاد نرم‌افزاری استخدام می کند و در ازای آن ۳۵ درصد سهام به او می‌دهد (ثابت). سیندی برای توسعه‌ی بازار سخت کار می‌کند در حالیکه ران بصورت نیمه‌وقت روی نرم‌افزار کار می‌کند. او به ران ۴۰۰۰۰ دلار در طول یک دوره شش ماهه پرداخت می‌کند که تمام پول اوست. ران نرم‌افزار را تمام کرده اما پول بیشتری قبل از اتمام نهایی طلب می‌کند (درگیری). برش کیک به ران اجازه گرو گرفتن نرم افزار سیندی را نمی‌دهد.
-
جان و میلتون شرکتی را راه اندازی کرده و سهام را بصورت ۵۰/۵۰ تقسیم می‌کنند (ثابت). در سال اول، آنها موفقیت زیادی بدست آورده و به سودآوری می‌رسند. میلتون در تصادفی کشته می‌شود و همسرش مولی، ۵۰ درصد او را به ارث می‌برد. اکنون جان باید تمام کار را خودش انجام دهد. آیا او باید تمامی سود خود را بصورت ۵۰/۵۰ تقسیم کند؟ (درگیری). برش کیک راه حلی اخلاقی مطرح می‌کند که مولی آنرا درک خواهد کرد.
-
من و شما وارد کسب‌وکاری می‌شویم و سهام را بصورت ۵۰/۵۰ تقسیم می‌کنیم (ثابت). شما تمام کار را انجام داده اما من مالک نیمی از شرکت هستم…حالا چکار کنیم؟ (درگیری). اگر من کاری نکنم و نخواهم حق شما را بدهم، در این صورت مدل برش کیک به شما در این زمینه کمک خواهد کرد.
چون تمامی این موسسان خوش نیت از تقسیم سهام بصورت ثابت استفاده می‌کنند، همگی به طور بالقوه با اختلافات غیرقابل تحملی مواجه هستند که می‌تواند به آسانی منجر به سقوط کسب‌وکار شود.
برش کیک، راه حلی است که تمامی این بنیان‌گذاران به آن نیاز دارند. این مدل تنها مدل کارای تقسیم‌بندی سهام است. من معتقدم که هر بنیان‌گذاری در دنیا باید از این مدل استفاده کند. وقتی این کتاب را تمام کردید مطمئنم با من موافق خواهید بود!
دوستان به دوستان خود مدل تقسیم ثابت و نزاع را پیشنهاد نمی‌کنند.